Als er één thema is dat heel vaak tijdens mijn coachwandelingen aan de orde komt is het wel Verbinding. Veel van mijn coachees voelen zich alleen, maar heel magertjes verbonden met collega’s en hun team, onzeker en gestresst. Dat is makkelijk op corona te schuiven, maar dat is zeker niet de enige oorzaak. Toenemende polarisatie, digitalisering, technologische veranderingen, verregaande individualisering en thuiswerken, ze dragen allemaal hun steentje bij. Zo erg zelfs dat één op de vijf werknemers in Nederland nu met Burn Out klachten kampt.
Dat is misschien wel de belangrijkste oorzaak dat ik zo geraakt ben door het concept Ubuntu. Zo enthousiast zelfs dat de belangrijkste uitgangspunten van Ubuntu prominent op de koelkastdeur in de keuken hangen. Zodat iedereen ze hier goed en veel kan aanschouwen. (We tafelen nu eenmaal graag lekker en lang in casa Holtkamp). Het een aanzet is om zo met elkaar om te gaan.
Uitgangspunt van Ubuntu is: Ik ben omdat wij zijn. Ik kan alleen maar mens zijn door andere mensen. Iemand is iemand door andere mensen. Als dat geen verbinding is?! Als je dat eens tot je door laat dringen, jij bent omdat wij zijn. Hoe anders ga je dan naar je medemens kijken? Daarbij past zeker niet individualisering. Nee, hier hoort zo’n ander Ubuntu uitgangspunt bij: Walk a extra mile for the sake of others. Doe iets goeds voor de ander, of voor de planeet. Dienstbaar in plaats van het individu centraal.
Ik zie jou
De begroeting binnen Ubuntu is ook zo veelzeggend, Sawubona, ik zie jou. Kijk je alleen of zie je me echt? Stel je vragen en luister je, of begin je met zenden? Wil je begrijpen of begrepen worden? Oordeel je of ben je in staat op zoek te gaan naar het goede in die ander? En misschien nog wel het belangrijkst, neem je de tijd om echt te zien?
Ook de vijf kernwaarden springen er uit op de koelkast.
Respect: Ga respectvol om met jezelf, met de ander én met je omgeving. Stel je grenzen en haal het beste in jezelf naar boven. Mandela zei het al, er is niets verhevens aan om je klein te maken. Nee, straal en benut je talenten optimaal. Als jij gaat stralen nodig je de ander ook uit om te stralen. Als dat geen optimale teamsynergie is?!
Responsibility: Neem verantwoordelijkheid voor je daden. Schuif de schuld niet op de ander en veeg je straatje niet schoon. Fouten maken mag, moet zelfs. Want alleen daar leer je van. Dan moet je alleen wel de verantwoordelijkheid durven en mogen dragen. Tom Peters zei het ooit al, in de ideale bedrijfscultuur worden grootse mislukkingen gevierd. En middelmatig succes niet beloond.
Recognition: Herkennen, erkennen en dankbaar zijn. Wij mensen zijn allemaal verschillend. Met onze eigen geschiedenis, onze eigen onzichtbare strijd en onze eigen drijfveren. Zijn we in staat deze verschillen te herkennen, erkennen en te omarmen? Niet te veroordelen maar juist in elkaar te stimuleren. Omdat diversiteit nu eenmaal zorgt voor een levendige relatie. En een succesvol team. Een bedrijf met alleen maar Hannetjes, je moet er toch niet aan denken!?
Reliability: Hoe betrouwbaar ben je echt? Kom je je afspraken na? Kan ik er van uitgaan dat wat je zegt ook echt klopt. Of is de waarheid geweld aan gedaan? Je verhaal voor de leuk aangedikt? Vertel je iets niet omdat je de ander wilt beschermen? Of tegen de reactie opziet? En stel jezelf eens de vraag, kan ik part-time betrouwbaar zijn? Ik kom nogal eens leiders tegen die naar de buitenwereld een verhaal vertellen waarvan de medewerkers weten dat het niet klopt. Wat zou dat doen met de reliability intern?
Het gevaar niet reliable te zijn is dichter bij dan je denkt. Ik kan in mijn enthousiasme wel eens beloftes doen aan mijn kids, die ik bij nader inzien niet kan waarmaken. Wat zou dat doen met hun beeld van mijn betrouwbaarheid? Intentie helemaal goed, uitvoering mislukt, gevolgen heftig.
Reconciliation, verzoening. In een vorig blog heb ik geschreven over de kracht van vergeving. Dat doe je niet voor de ander, dat doe je voor jezelf. Blijf je hangen in boosheid over wat de ander je heeft aangedaan? Of kan je door met je leven en vergeven. Hoe mega lastig soms ook. Desmond Tutu zei het mooi: Zonder vergeving geen toekomst.
Deze kernwaarde is voor mij aanleiding geweest de telefoon te pakken en een aantal mensen te vragen nog eens met me te gaan zitten. Niet om mijn gelijk te halen. Maar om te begrijpen, te verzoenen. Met wie zou jij nog eens een gesprek aan kunnen gaan?
Ubuntu, het heeft me in korte tijd al heel veel gebracht. Toepasbaar in zowel privé als in business. Omdat het een blauwdruk is voor goede relaties met anderen, vertrouwen en verbinding. Vertrouwen, de belangrijkste pijler voor succesvolle teams volgens Lencioni. Vertrouwen is ook essentieel omdat je alleen dan hard op de inhoud kan zijn. En zacht op de relatie. Een principe van mijn oude baas Kees Stroomer. Om het beste in mensen naar boven te halen. Maar vooral om de verbinding met elkaar te blijven houden. Omdat verbinding nu eenmaal de beste remedie is tegen eenzaamheid, stress, angst en burn out!
Meer weten over Ubuntu: het boek Opsoek Naar Ubuntu van Annette Nobuntu Mul of het boek De Lessen van Ubuntu van Mungi NGomane zijn absolute aanraders!
